پیام اوز: روز ۲۴آبانماه هرسال در تقویم ایران بهعنوان «روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار» نامگذاری شده است. علت نامگذاری این روز در تقویم، به خاطر ارزش والای کتابخوانی و رشد فرهنگ کتابخوانی در جامعه است. همچنین۲۴آبان سالروز رحلت علامۀ بزرگِ دهر، آیتاللهالعظمی سید محمدحسین طباطبایی، صاحب تفسیر المیزان است.
در سال ۱۳۷۲ خورشیدی ۲۴ آبان بهعنوان روز کتاب و کتابخوانی تعیین شد. این روز، همچنین یکی از روزهای هفتۀ کتاب است. نخستین هفتۀ کتاب جمهوری اسلامی ایران در روزهای چهارم تا دهم دیماه سال ۱۳۷۲ با پیام رهبر فرزانۀ انقلاب اسلامی برگزار شد.
روز جهانی کتاب یک رویداد سالانه است که در ۲۳آوریل برگزار میشود. این روز توسط یونسکونامگذاری شده است. در سال ۱۹۹۵ یونسکو تصمیم گرفت که روز جهانی کتاب و حق نشر در این روز جشن گرفته شود. این روز همچنین مصادف با سالگرد درگذشت ویلیام شکسپیرو سروانتس است.
کتاب، کتابخوانی و کتابدار با هم ارتباط تنگاتنگی دارند و کتابدار بهعنوان نیروی انسانی نقش مؤثری در امر کتابخوانی دارد. در هفتۀ کتابخوانی معمولاً به نقش و تأثیر کتابداران کمتر پرداخته میشود. در این شمارۀ پیام اوز، در آستانۀ روز کتابخوانی و کتابدار با سه کتابدار شهر اوز که در امر ترویج کتابخوانی نقش مؤثری داشتهاند، به گفتوگو نشستیم. حاصل این گفتوگوها در پی میآید.
فوزیه زارع کتابدار کتابخانۀ عمومی اندیشۀ اوز
*لطفاً تاریخچۀ مختصری از کتابخانۀ عمومی اندیشۀ اوز بگویید.
این کتابخانه درسال ۱۳۴۶ تأسیس شده، بیش از ۵۰ سال قدمت دارد و دارای ۲۵ هزار جلد کتاب است و در دو بخش بزرگسالان و مادر و کودک فعال است. از این کتابها حدود ۴ هزار جلد در حوزۀ کودک است. در این کتابخانه علاوه بر کتاب، نشریات محلی شامل پیام اوز، پسین و با پیام دانش و ۵۰ نشریۀ ارسالی از نهاد نیز در دسترس خوانندگان قرار میگیرد. کتابخانۀ عمومی از مهرماه سال جاری به کتابخانۀ درجۀ ۵ ارتقا یافته است. کتابخانه عمومی اندیشه در سال ۹۰ و بخش مادر و کودک در سال ۹۳ نمونه استانی شدند.
*کتابداران کتابخانه را معرفی کنید.
اینجانب بهعنوان مسئول کتابخانه از سال ۷۷ مشغول به کار شدم که بهاتفاق آقای غلامینژاد از کارکنان رسمی کتابخانه هستیم. خانم غیاثی از کتابداران هیئتامنایی است که مشغول به کار است. خانمها بهزادی و هرمی نیز کتابداران هیئتامنایی کودک هستند که در بخش مادر و کودک فعالیت دارند. کتابخانه هر روز از ساعت ۷ونیم صبح تا ۶ عصر باز است و پنجشنبهها فقط صبح فعال است.
* از هیئتامنا گفتید، میتوانیدآنها را معرفی کنید؟
از سال ۷۷ به پیشنهاد آقای محمدفاروق رکنی،هیئتامنایی متشکل از ایشان و آقایان منصور فقیهینژاد و محمد محمودی تشکیل شد که تلاش گستردهای برای تعمیر، تجهیز و تأمین کتاب داشتهاند. آقایان عبدالحمید هنری و خدیجه طاهر زینل نیز همواره با این کتابخانه همکاری داشتهاند. علاوه بر ساخت سالن مطالعۀ شادروان عبدالعزیز هنری و تأمین هزینۀ ساخت کتابخانۀ تخصصی شادروان توماج هنری، خانم خدیجه طاهر زینل و عبدالحمید هنری هزینۀتأمین پروژکتور و تجهیزات آمفیتئاتر را نیز پرداخت کرده اند که بهزودی به بهرهبرداری میرسد.
*در مورد بخش مادر و کودک هم توضیح بدهید.
این بخش در سال ۹۰ با همکاری هیئتامنای کتابخانه و انجمن دوستداران کودک اوز راهاندازی شده است. عصرها کودکان براساسبرنامهای که تنظیم شده بهاتفاق مادران در این برنامهها مشارکت میکنند. برنامههایی که اجرا میشود شامل کتابخوانی،قصهگویی، بلندخوانی و… است.علاوه بر بخش مادر و کودک دو حلقۀ مطالعاتی بزرگسالان نیز در کتابخانه فعال است.
* در مورد حلقۀ مطالعاتی اندیشه توضیح مختصری بدهید.
با حضور جمعی از دانشجویان و به پیشنهاد آقای مصطفی ملتفت این حلقه تشکیل شده است. از ویژگیهای این حلقه این است که هر هفته چهارشنبه با هر تعداد برنامه برگزار میشود و علاوه بر کتابخوانی و نقد کتاب، نقد فیلم و داستانهای کوتاه نیز صورت میگیرد.
حلقۀ مطالعاتی مادران بیشتر خوانش کتاب است که عصرِ روزهای دوشنبه برگزار میشود. مادران علاوه بر کتابخوانی، در برنامههای کتابخانه از جمله هفت مادر، هفت قصه و هفت مکان شرکت میکنند.
*برای هفتۀ کتاب چه برنامههایی دارید؟
یکی از برنامهها نشست کتابخوانی در محوطۀ شهرداری است و غرفۀثبتنام آنلاین هم داریم.
* چه پیشنهادی برای ترویج کتابخوانی دارید؟
اعضای کتابخانه و کتابهایی که به امانت میبرند متناسب با فعالیتها و هزینههایی که شده قابلملاحظه نیست. انتظار داریم مسئولین با عضویت در کتابخانهها خانواده و همکاران و مردم را نیز به عضویت تشویق کنند. عضویت خانوادگی در کتابخانه نیم بها است اما بهخوبی از آن استقبال نشده است.