نشریه پیام اوز برگزارکرد، میزگرد کتاب و کتابخوانی

پیام اوز(شماره ۵): با تصویب شورای سیاست گذاری نشریه، برگزاری میزگرد با عناوین مشخص با حضور کارشناسان و علاقه مندان و انعکاس آن درنشریه در دستور کار قرارگرفته است.

 به مناسبت فرا رسیدن هفته کتاب و کتابخوانی و موضوع ویژه این شماره از نشریه، میزگرد کتاب و کتاب خوانی با حضور خانم ها: فتحیه فتحی، فوزیه زارع، فریناز تورانی، معصومه هرمی وسیما قائدی( نمایندگان کتابخانه های فعال شهر)، آقای فرهادکریما مدیر نوشت افزار کریما ، آقای مصطفی ملتفت به نمایندگی از گروه مطالعاتی سفیران مهر، خانم خدیجه فقیهی نژاد از انجمن دوستداران کودک اوز، خانم حسانه قاضی زاده دبیر سرویس جامعه نشریه پیام اوز با مدیریت آقای مهندس سعید کراماتی در کتابخانه عمومی اندیشه اوز برگزارشد. از آقای علی ایزدی مسئول کتابخانه روستای قلات نیز دعوت به عمل آمد که امکان حضور نیافتند.

خلاصه و جمع بندی این میزگرد ۲ ساعته را با هم مرور می کنیم:

در ابتدای میزگرد نمایندگان کتابخانه ها به شرح زیر کتابخانه متبوع خود و فعالیت ها را معرفی کردند.

فوزیه زارع( مسئول کتابخانه عمومی اندیشه اوز): این کتابخانه در سال ۱۳۴۶ تاسیس شده است و مرحوم محمد واحدی اولین مسئول آن بوده است. کتابخانه دارای ۳ هزار و پانصد مترمربع مساحت و ۶۰۰ مترمبع زیربناست و زیر مجموعه نهادکتابخانه های عمومی کشور است. این کتابخانه درحال حاضر بالغ بر۲۴ هزارجلد کتاب  در زمینه های مختلف و بالغ بر ۳ هزار جلد کتاب کودک و نوجوان دارد. ۱۵۰۰ نفر مراجعه کننده دارد که ۵۷۵ نفر عضو ثابت دارد. تمام امور کتابخانه براساس نرم افزار سامان انجام می گیرد.

از سال ۱۳۸۷ با تشکیل هیئت امنای کتابخانه متشکل از آقایان: منصور فقیهی نژاد، محمد فاروق رکنی و محمد محمودی اعتباراتی برای تامین کتاب، نوسازی و بهسازی ساختمان، خرید تجهیزات و.. تامین شده که کتابخانه را متحول ساخته است. سالن مطالعه هنری نیز با همت خانواده مرحوم عبدالعزیز هنری به وکالت آقای عبدالحمید هنری در سال ۹۴ افتتاح گردید که با تجهیز آن به زودی مورد بهره برداری قرار می گیرد. آمفی تئاتر کتابخانه از مراکز فعال در زمینه های فرهنگی و اجتماعی است.کتابخانه عمومی اندیشه اوز در سال ۹۱ کتابخانه برتر استانی شده است.

معصومه هرمی(کتابدار بخش مادر و کودک کتابخانه عمومی): از سال ۱۳۹۱ با همکاری هیئت امنای کتابخانه و انجمن دوستدار کودک این بخش در کتابخانه عمومی راه اندازی شد. در حال حاضر این بخش دارای ۴۰۰ عضو می باشد و هر روز به طور متوسط ۳۰ نفر در کلاس های متعدد شرکت می کنند. بخش مادر و کودک در سال ۹۲ نمونه شهرسیتانی و در سال ۹۳ نمونه استانی شده است.

فتحیه فتحی (مسئول کمیته کتابخانه بانو و کودک و نوجوان عصر اوز): کتابدار این کتابخانه خانم فائزه طیوری می باشد که به علت درگیر بودن در سرشماری نفوس و مسکن امکان حضور نداشته است. این کتابخانه از سال ۱۳۸۵ با همکاری خانم فوزیه خضری و سایر خیرین زیر نظر نشریه عصر اوز و با حضور نمایندگان یونیسف درایران و اهدای یک میلیون تومان کتاب، شروع به کار کرده است. ابتدا کتابخانه به صورت تخصصی در حوزه بانوان فعالیت داشته و سپس کتابخانه کودک ونوجوان نیز به آن افزوده شده است. علاوه بر اهدای کتاب درکتابخانه، کتابدار سیار نیز وجود داشته است. اجرای پروژه های مختلف به ویژه پروژه سلام کتاب با حضور چهره های فرهنگی کشوری، فعالیت های فوق برنامه کودکان و نوجوانان به ویژه در ایام تابستان و… از دیگر فعالیت های این کتابخانه است.

فریناز تورانی( کتابدار کتابخانه عمومی صفیه خضری): از سال ۱۳۹۱ این کتابخانه با زیر بنای ۱۵۰ متر با همت آقای عبدالحمید خضری و اعضای خانواده راه اندازی شده است. این کتابخانه در مرداد ماه ۱۳۹۵ با حضور مدیر کل کتابخانه های عمومی استان به نهاد کتابخانه ها واگذار شده است و از امیتازات این کتابخانه آن است که جنب مدرسه خضری واقع شده است و علاوه بر استفاده عمومی و تشکیل حلقه های مطالعاتی، دانش آموزان مدرسه نیز از آن استفاده کرده و کلاس دروس انشاء در  کتابخانه برگزار می شود.

سیما قائدی( کتابدارکتابخانه دبستان و پیش دبستانی مهر و ماه کرانی): از سال ۱۳۹۱ به عنوان بخشی از دبستان و پیش دبستانی با همکاری موسسات پژوهشی مادران دنیا و کودکان و شورای کتاب کودک در تهیه کتاب آغاز به کار کرده است. دوره های آموزشی مربوطه را طی کرده ایم و در زمینه های مختلف روان خوانی،بلند خوانی، خلاصه نویسی، نمایش خلاق و…فعال می باشد. در سال جاری علاوه بر فعالیت های گذشته نشکیل حلقه های بلند خوانی و تحقیق در زمینه کتاب های علمی مدنظر است.

 فرهاد کریما: با تشکر از مرحوم محمد واحدی و خانم فوزیه زارع که در کتابخانه عمومی در گسترش فرهنگ کتابخوانی تلاش داسته اند با گسترش و تنوع امکانات و فضاهای مجازی خرید کتاب در سالیان اخیر به شدت کاهش یافته است و خرید کتاب محدود به کتاب درسی و یا کودکان شده است. گرچه افراد میانسال یا مسن به خرید کتاب علاقه نشان می دهند اما در قشر جوان این علاقه کمتر دیده می شود. سال های گذشته نمایشگاه کتاب دایر می کردیم اما علیرغم عدم افزایش کتاب به نسبت سایر اقلام، اکنون از خرید کتاب  استقبال نمی شود.

مصطفی ملتفت:گروه مطالعاتی سفیران مهر از سال ۹۴ فعال شده است. یکی از اهداف گروه ترویج فرهنگ مطالعه است. در سال گذشته نمایشگاه ترویج مطالعه برگزار شده و میزگرد نیزتشکیل شد و درتابستان سال جاری نیز حلقه مطالعه تشکیل گردیده است. مردم به دلایلی مانند تامین معاش، لذت و حس و کنجکاوی و یافتن راه های بهتر زیستن به مطالعه کتاب می پردازند که باید هنر بهتر زیستن را تقویت کرد. نهادهایی مانند خانواده، مدرسه، کتابفروشی و کتابخانه ها در این امر تاثیر گذار هستتند که باید این فرهنگ را در خانواده و مدارس تقویت کرد  و کتابخوان را از خانواده ها باید افزایش داد. کتابفروشی و کتابخانه ها در مراحل بعدی هستند. باید به علوم انسانی و ترویج  ورشد تفکر در جامعه بیشتر بها داد تا افراد اندیشه های خود و دیگران را ارزیابی کرده و در عرصه های فرهنگی و اجتماعی از تقلید بپرهیزیم.

خدیجه فقیهی نژاد: بعضا مشاهده می شود والدین کودکان را با کتاب به خواب می برند. در بخش مادر و کودک کتابخانه عمومی نیز کودکان، والدین را به کتابخانه می کشانند. باید از امکاناتی که دراین زمینه در شهر فراهم شده استفاده بهتری ببریم. نباید از موضوعاتی مانند فلسفه ترس داشته باشیم بلکه با مطالعه دقیق تر می توان به این موضوعات نیز تسلط پیداکرد.

حسانه قاضی زاده: باید کتابفروشی ها و کتابخانه ها را از نظر تنوع و عمق کتاب ها، غنی و جذاب کرد. کتاب های موجود بیشتر در رمینه رمان یا تاریخی هستند و کتاب های علوم انسانی مانند جامعه شناسی، روتنشناسی، فلسفه و..کمتر به روز می شوند. نباید افراد جامعه را به دنبال مواردی بکشانیم که به آنان القا شده است.

در ادامه این میزگرد با مدیریت سعید کراماتی هماهنگ کننده میزگرد و طرح پرسش ها، موارد مختلفی مطرح شد که جمع بندی آن به شرح زیر بود:

• در جامعه ساعات مطالعه کم است وکتاب و کتابخوانی را باید به عنوان یک عادت پسندیده ترویج کرد.

• آموزش و پرورش با برنامه های مناسب و کاربردی می تواند در ترویج فرهنگ کتابخوانی موثر باشد.

• خانواده ها از مطالعه کتب غیر درسی فرزندان خود نباید هراسی داشته باشند. مطالعه این کتاب ها به افرایش بینش و دید آنان می انجامد و در عمق یادگیری آنان موثر خواهد بود.

• می توان با دادن تحقیق به دانش آموزان و استفاده از کتاب به عنوان منبع امتیاز در نظرگرفت

• مدارس با راه اندازی کتابخانه و تامین نیروی کتابدار می توانند به فرهنگ مطالعه و کتابخوانی کمک کنند. همکاری متقابل مدارس با کتابخانه های سطح شهر و بهره گیری از امکانات آنان می تواند در تقویت فرهنگ کتابخوانی تاثیرگذار باشد.

• شخص ابتدا باید به نمی دانم رسیده باشد بعد دنبال کتاب برود. در کتابفروشی های نیز می توان تقسیم کار براساس عناوین کتاب ها صورت بگیرد

• ایستگاه های کتاب که راه اندازی شده از اقدامات خوبی است که باید عملکرد آن ها پایش و ارزیابی شود تا اهداف بهتر محقق شود.

• کودکانی که عضو فعال و کتابخوان کتابخانه ها شدند علاوه بر پیشرفت در امور تحصیلی در عرصه های فرهنگی، هنری و اجتماعی نیز نسبت به سایرین پیشرفت چشمگیری داشته اند.

• می توان عادت کتابخوانی را با در نظرگرفتن مطالعه تعداد محدودی از صفحات کتاب در مدارس آغاز کرد.

• جلسات نقد کتاب های مفید با حضور نویسنده در ترویج فرهنگ کتابخوانی و عمیق کردن فرهنگ مطالعه موثر است.

• برای پرورش و رشد فرهنگی به متخصصین علوم انسانی نیاز داریم که یا باید آنان را پرورش داده یا از متخصصین دعوت کتیم.

• کارگاه های آموزشی نیز در صورتی که رها نشده و پس از برگزاری برای کاربردی کردن آن بکوشیم تاثیر خوبی خواهند داشت و تلاش شود از معلمین نیز در کارگاه ها دعوت شود.

• شناسایی و معرفی نویسنده های بزرگ همراه با انعکاس زندگینامه، کتاب ها و در صورت امکان دعوت حضوری در تقویت فرهنگ کتابخوانی موثر است.

اما پرسشی که دراین میزگرد به آن پاسخ داده نشد این بود که علیرغم آن که در شهر برای کودکان و درمرحله بعد نوجوانان از طریق کتابخانه های فعال برنامه های متعددی در نظرگرفته و عملیاتی می شود اما برای سنین بعد به ویژه جوانان که در معرض انواع و اقسام آسیب های اجتماعی و تهاجم فرهنگی هیتند برنامه مدونی نداریم. با توجه به آن که اقداماتی که برای کودکی انجام می دهیم باید در دوران جوانی و میانسالی ثمر دهد، غفلت از این موضوع بخشی از اقدامات انجام شده را بلا استفاده کرده که باید برای آن چاره ای اندیشید.