سعید شریفی: با پايان يافتن فصل گرما و رسيدن به نيمه ماه شهريور در شهرستانهاي جنوبي شاهد برداشت محصول خرما از نخلستانها هستيم. خرما چيني در جنوب فارس تا اواسط مهرماه ادامه دارد هرچند بعضي از خرماها زودتر زمان چيدن آن مي رسد و راهي بازار و مراکز خرید براي بستهبندی در بازارهای خارجی و داخلی ميشود.
شهرستان اوز با بیش از ٥٠ نوع درخت نخل و ميوه خرما و چندين هزار هکتار نخلستان یکی از قطبهای تولید خرما درفارس و کشور است كه در سالهاي اخير حتي برداشت پيارم كه قبلا بيشتر در هرمزگان وجود داشت را دارد.
برداشت محصول هم بستگي به عوامل گوناگوني دارد،مثلا در جنوب باران موسمي (چهل پسيني )معمولا در فصل برداشت بيشتر است كه اين باران موجب پاره شدن و ترك خوردن پوست خرما می شود،موارد ديگري از قيبل نوع خرما،كيفيت خرما و ساير عوامل هم سبب برداشت زود هنگام يا ديرتر شدن محصول است ، البته برداشت رطب با برداشت خرمايي مثل پيارم و زاهدي(كسب)كه به صورت خشك مصرف مي شود و ماندگاري زيادي دارد فرق مي كند،يا خرمايي كه براي شيره(دوشاب)ديرتر چيده ميشود.
مقدار و نوع محصول به دست آمده براي بسته بندي تفاوت دارد و همچنين جداسازي بر اساس نوع محصول به دست آمده و كيفيت محصول.
در چند سال اخير در نخلستان هاي جنوب فارس توجه به كاشت نخل به دليل ساختار مقاوم در برابر كم آبي ،شوري ،گرما و خشکی و سازگاری همچنين توجه به خاصيت حتي دارويي خرما كه از مقدس ترین و قدیمی ترین میوه شناخته شده برای انسان خصوصا در بين جنوبي ها و نمادي از اصالت و استقامت است بيشتر از قبل شده است و حتي شهرداري ها اقدام به كاشت آن نموده اند كه جداي از ثمردهي مردم آن را سمبل پایداری، سخاوت و بخشندگی و زيبايي مي دانند، ودر كنار اقتصاد و شغل برخی از مردم از گذشته تاکنون كمتر خانه يا باغی پیدا میشود که نخل در آن نباشد و يا كاشته نشود، این درخت همیشه سبز و مقاوم است و به اعتقاد مردم شباهت زیادي به انسان دارد و واحدشمارش “نفر” است.
در جامعه جهاني هم در اين دوسال و جدال با بيماري كرونا و تاكيد زياد بر تقويت سيستم ايمني بدن اين محصول بيشتر در سبد خانواده قرار گرفته و نرخ محصول نيز افزايش يافته است.
غير از مصرف خرما به عنوان يك ميوه مغذي، استفاده در انواع نان ها و شيريني ها وحتي جايگزين سالمي براي قند و شكر، از تمام محصولات درخت نخل مي توان استفاده كرد،از ريشه تا شاخه وتنه درخت، هبار (مثل گرده گل است كه درنخل نر)بيشتر است و بهترين و مقوي ترين ماده كه به صورت پودر مانند است و براي درمان بيماري نيز مورد استفاده قرار مي گيرد.
(طاره) كه پنگ در آن قرار داردبا طبع گرم وخاصيت درماني كه از آن هم عرق براي شربت و رفع عطش و از خشك شده اش دمنوش درست ميشود.
از شاخ و برگ نخل انواع صنایع دستي و حصیری براي تزيين و استفاده درست مي شود، طناب، جارو،انواع سبد، زنبیل، بادبزن و ظرف هاي حصيري و از خرما و شيره خرما انواع شيريني و نان هاي محلي و غيره مي توان درست كرد.
-از تنه و باز شاخ و برگ اين درخت براي درست كردن سايه باني خنك ،سقف خانه در قديم و اكنون هم براي تزيين خانه باغي ها و رستوران ها و خانه ها و اقامتگاه هاي سنتي واز تنه و چوب آن در نئوپانسازی و پوشش ساختمان ها زياد استفاده مي شود.
نخل داراي نام و گونه هاي زيادي است كه
در شهرستان اوز و ساير شهرستان هاي جنوب فارس و استان هرمزگان و بوشهر تقريبا انواع آن وجود دارد كه به چند نمونه از آن مي توان: زاهدی،کبکاهليله،خاصيو،پيارم،مجول،شاهاني،برهي،بريمي،خنيزي،دكل،گچخواه،گهوني،لولو،گبدر،زرد،بگشي،نلسو،مضافتي ،لشت و غيره اشاره كرد(كه بيشتر آنها در جنوب به اين نام هاست)
-درخت خرما عمر طولانی دارد.
-نخل بعد از كاشت معمولا سه تا چهار سال طول ميكشد تا به ثمر برسد.