دکتر عبدالرحمن العوضی، پرانرژی و خستگی ناپذیر

آذین احمدی: خبر درگذشت دکتر عبدالرحمن العوضی را در فضای مجازی خوانده بودم، یک اوزی الاصل که مانند بسیاری از همشهریانم به همراه خانواده برای بهبود شرایط زندگی و یافتن کار به کشورهای حاشیه خلیج فارس مهاجرت کرده بودند و به تبع با مهیا بودن بستر مناسب برای پیشرفت، به آنچه که در توانشان بوده رسیده اند.

 اما خبر درگذشت او با دیدن اعلامیه تسلیت و جملاتی در مورد شخصیت و فعالیت ایشان توسط یکی از استادان دانشگاه تهران کنجکاوی مرا نسبت به سرگذشت ایشان به عنوان یک همشهری بیشتر بر انگیخت. نقش او به عنوان رئیس مادام العمر سازمان حفاظت دریایی خلیج فارس و ایجاد اولین گشت های دریایی در این منطقه از تلاش های گرانقدر او در سطح بین المللی است. عبدالرحمن العوضی پزشک، وزیرکویت در وزات بهداشت، برنامه ریزی و امورخارجه، فعال و کنشگر محیط زیست و نویسنده بود.

متن زیر چکیده ای از ترجمه ۴ مقاله خانم Lidia qattan در مورد دکتر عبدالرحمن العوضی در نشریه عرب تایمز است:

دکتر عبدالرحمن العوضی در ۱۸ دسامبر ۱۹۳۶ در یک خانواده ثروتمند متولد شد. پدر او یک مرد ثروتمند خودساخته بود که به عنوان یک یتیم از سن بسیار کم با عزم و اراده به موفقیت مالی رسیده بود. عبدالرحمن سومین فرزند از ۲۲ فرزند خانواده بود. پدر هیچ گاه اجازه نداد فرزندان فکر کنند که ثروتمند هستند و آنان را مسئولیت پذیر تربیت کرد. پدر معتقد بود کار در زندگی اولویت اول است و تحصیلات اهمیت زیادی ندارد  اما مادر عبدالرحمن که زنی دلسوز بود به تحصیلات اهمیتی زیادی می‌داد و برای تحصیلات دخترانش نیز بسیار می جنگید. عبدالرحمن  در دوران کودکی وقت بسیار زیادی در کنار دریا  به ماهیگیری و شنا سپری می کرد. در همین دوران آسیب به سر یکی از دوستانش در کنار ساحل و پس از آن حساسیت شدید به پنی سیلین و در پی آن مرگ دوستش، منجر به ایجاد پرسش های مختلف و کنجکاوی در عبدالرحمن شد که علاقه به شیمی و علوم زیستی و پزشکی را در وی برانگیخت.

عبدالرحمن از سه سالگی تعلیم و تحصیل را با یادگیری قران آغاز کرد و پس از در مدارس خصوصی تحصیل کرد. پس از اتمام دوره متوسطه در سال ۱۹۵۱ در اداره بهداشت عمومی مشغول به کار شد. مدیر این اداره پس از آشنایی با عبدالرحمن و مشاهده علاقه وافر او پیشنهاد تحصیل در خارج از کشور را  داد. در سال ۱۹۵۸ عبدالرحمن مدرک لیسانس خود را در رشته بیوشیمی و زیست از دانشگاه بیروت در لبنان گرفت و پس از آن برای تحصیل در رشته پزشکی وارد دانشگاه  آمریکایی لبنان شد. تحصیل او در رشته پزشکی  در لبنان همزمان با جنبش ناسیونالیسم عرب به رهبری جمال عبدالناصر بود که خشونت و مرگ و میر به خیابان ها نیز رسید و پدر عبدالرحمن او را  ازلبنان  به آلمان منتقل کرد.

در طول تعطیلات تابستانه به انگلیس رفت و بر حسب شانس مسئول دانشجویان کویتی در انگلیس را ملاقات نمود که او عبدالرحمن جوان را متقاعد کرد به جای برگشت دوباره به آلمان در دانشگاه ابردین اسکاتلند به تحصیل پزشکی بپردازد. در سال ۱۹۶۳ از این دانشگاه فارغ التحصیل شد و به عنوان رزیدنت در بیمارستان صبا در کویت مشغول شد. در سال ۱۹۶۵ او مشتاق بود اطلاعات و دانش خود را گسترده تر کند به همین دلیل در رشته کارشناسی ارشد بهداشت عمومی (MPH) در دانشگاه هاروارد آمریکا  مشغول به تحصیل شد.

تجربه دردناک او در دوران کودکی هیچگاه از ذهنش پاک نشد و تسلط او بر دانش  پزشکی و محیط زیست منجر به انجام پروژه و تحقیقات زیست محیطی پیشگیرانه در وزارت سلامت کویت شد ، که نتیجه آن مقاله آلرژی در کویت با تاکید بر فاکتورهای محیط زیستی بر سلامت در سال ۱۹۷۳ بود.

پس از برگشت از آمریکا عبدالرحمن با یکی از اقوام خود به نام صدیقه العوضی(وی پزشک است) ازدواج کرد که حاصل آن پنج فرزند (۴ پسر و یک دختر) است. اگرچه او  فردی بسیار پرمشغله بود اما سعی می‌کرد زمان زیادی به خصوص در ابتدای زندگی فرزنداتش به آنان اختصاص دهد و در پرورش اصولی آن ها نقش ایفا کند. زمانی که یکی از پسران با سندروم داون متولد شد عبدالرحمن و همسرش تمام تلاش خود را رشد و تربیت فرزندشان به کار بستند و نتیجه آن تربیت پسری شاد و مفید بود. صدیقه العوضی اگرچه متخصص اطفال است اما به ژنتیک نیز علاقه مند است و دکترای ژنتیک نیز دارد. اعتبار اولین تولد مصنوعی در کویت نیز به او نسبت داده می شود.

عبدالرحمن علاوه بر شغل طبابت سال های زیادی از اعضای هیئت اجرایی WHO(سازمان جهانی بهداشت ) و رئیس ۳۳ امین مجمع سالیانه آن بوده است. علاقه مندی او به سیاست منجر به ورود او به مجلس و پس آن به عنوان وزیر بهداشت عمومی در سال ۱۹۷۵-۱۹۸۳ انتخاب شد. وی از پیشگامان  تحقیقات در مورد ارتباط محیط زیست با سلامت و همچنین آلرژی بود. در آن زمان وی نقش برجسته ای در آگاهی دادن و ایجاد فعالیت های محیط زیستی در خلیج فارس و کشورهای منطقه ایفا کرد که در نهایت منجر به تشکیل دبیرخانه ای در کویت با عنوان سازمان حفاظت از محیط زیست دریایی خلیج فارس و عمان (ROPME) شد. وی در سال ۱۹۸۳- ۸۷ وزیر بهداشت و وزیر برنامه ریزی نیز بود. در سال ۱۹۹۰ با جنگ عراق و کویت وی برای ایفای نقش وزیر در وزارت خارجه منصوب شد و زحماتی بسیاری برای آزادی کویت و اتمام جنگ و پس از آن ارزیابی خسارات حاصل و بهبود اوضاع پس از جنگ کشید.

به دلیل فعالیت ها و تحقیقات مختلف در زمینه های سلامت  و محیط زیست بین المللی ، جوایز و افتخارات بسیاری به دکتر عبدالرحمن تعلق گرفته است کمک های مالی توسط کالج سلطنتی پزشکان، ادینبورگ، اسکاتلند، کالج سلطنتی پزشکی ایرلند، کالج سلطنتی جراحان و پزشکان، گلاسکو، همچنین دکترای افتخاری حقوق توسط دانشگاه سی چانگ بو کره جنوبی و عضو افتخاری انجمن بهداشت عمومی آمریکا و جوایز متعدد دیگر است.

شخصیت پر انرژی، خستگی ناپذیر و فعال او و همچنین دغدغه مندی نسبت یه محیط زیست و سلامت وبهبود شرایط زندگی افراد توسط وی هیچگاه فراموش نخواهد شد.  وی در سن ۸۳ سالگی در جولای ۲۰۱۹ از دنیا رفت. روحش شاد و یادش گرامی. 

به همین مناسبت امروز ۱۷ تیر مراسم ختمی در مسجد جامع قدیم اوز برگزار شد.