شمس نویسنده کودک و نوجوان در اوز:باید کودک را به عنوان انسان کامل و براساس نیازهایش شناخت و احترام گذاشت

«به همت کتابخانه بانو و کودک و نوجوان عصراوز و در استمرار ترویج کتاب و کتابخوانی طرح (سلام کتاب ۷) با حضور محمدرضا شمس نویسنده و مترجم حوزه کودک و نوجوان در اوز برگزا رمی شود. اجرای برنامه های طرح سلام کتاب ۷ به شرح زیر است:

الف- دوشنبه ۲۸ فروردین ۹۶

۱- ساعت ۱۰ تا ۱۲ و ۳۰ دقیقه حضور نویسنده در میان دانش آموزان دبستان بدری

۲- ساعت ۱۴ و ۳۰ تا ۱۶ و ۳۰ دقیقه حضور نویسنده در میان دانش آموزان دبستان کرانی

۳- ساعت ۱۷ تا ۱۹ تدریس قصه خوانی برای بانوان و مادران توسط نویسنده

۴- ساعت ۲۰ و ۳۰ دقیقه تا ۲۲ و ۳۰ دقیقه گفتگو و پرسش و پاسخ با نویسندگان و شاعران خانه فرهنگ و جوانان علاقمندان شهر اوز و …»

متن بالا  بخشی از برنامه های زمان حضور آقای محمد رضا شمس نویسندۀ کودک ونوجوان در اوز بود که در و بلاگ عصر اوز منتشر شده بود. با اطلاع از طریق این وبلاگ و به دلیل علاقه ای که به  برنامه ۴ و گفت و گو و شنیدن دیدگاه های آقای شمس داشتیم به همراه آقای جعفر کمالی همکارم در پیام اوز راس ساعت ۲۰:۳۰، دیروز ۲۸ فروردین، به دانشگاه آزاد رفتیم. وقتی به درب سالن برگزاری جلسه رسیدیم فقط آقای محمد صدیق پیرزاد را دیدیم و از میزبان و میهمان خبری نبود.

پس از حدود ۱۰ دقیقه گفت و گو با آقای پیرزاد، به مرورکارکنان عصراوز و کتابخانه بانو حضور یافتند و حدود ۵ دقیقه بعد شاهد حضور آقای شمس و سردبیر عصر اوز و خانم پروین دادستان بودیم. در مراحل بعد خانم ها فوزیه خضری و فتحیه فتحی از بانیان کتابخانه بانو و کودک و نوجوان عصر اوز و آقای شاحسنی معاون پرورشی و تربیت بدنی آموزش و پرورش حضور یافتند. از دورادور شاهد تماس تلفنی برای هماهنگی و حضور نویسندگان و شاعران خانه فرهنگ و جوانان علاقه مند که در خبر وبلاگ به آن اشاره شده بود، بودیم اما گویا موفقیت آمیز نبود.

حدود ساعت ۲۱ جلسه با  حضور ۱۲ نفر و سخنان سردبیر عصر اوز شروع شد. وی با ارائه گزارشی از کارگاه های امروز و بازدیدی که آقای شمس از مراکز آموزشی و موزه داشته اند، اعلام کرد به دلیل ناهماهنگی و تداخل این جلسه با برنامه ای در گراش، اعضای خانه فرهنگ  دراین جلسه حضور نخواهند یافت.

دنبال مقصر یابی نیستیم اما این جمعیت اندک در جلسه ای که با حضور نویسندۀ کشوری ۵۵ کتاب کودک و نوجوان برگزار می شود در شان شهراوز به عنوان شهر خلاق در زمینه کتابخوانی نبود.

همین عدم استقبال از جلسه، گلایه آقای شمس  را نیز به دنبال داشت و در حین صحبت هایش گفت: علیرغم این که از ۴ صبح امروز بیدار شده و پس از پرواز تهران- لار و حضور در اوز، در ۳ کارگاه حضور یافته اما همچنان علاقه مند به گفت و گو است و امیدوار بودم این سالن مملو از مشتاقان، دانشجویان و نویسندگان باشد اما متاسفانه نهادهای ادبی وظایف خود را درست انجام نمی دهند.

 این جلسه با پرسش حضار و پاسخ آقای محمد رضا شمس همراه بود که به گزیدۀ این پاسخ ها می پردازیم:

*کودکان باید دوران مختلف رشد،  متناسب با سن خود براساس نیازهایی که دارند به ویژه بازی های مختلف را  به درستی سپری کنند و گرنه در آینده با مشکل مواجه خواهیم شد.

*در مدارسی که به دانش آموز نمره می دهند، دانش آموز بی سواد بار می آید.

* تمام دغدغۀ ما این است که کودکان را به عنوان انسان های کامل و با نیازهای خود شناخته شده و به آنان احترام بگذاریم.

*با فرزندان خودم در دوران کودکی همراه  و دوست بودم و برخی رازها بین من و فرزندانم همچنان پنهان مانده است.

* پس از فوت توران میرهادی شاید کسی نتواند به صورت کامل خلا ایشان را پرکند اما خانم نوشین انصاری و شورای کتاب کودک فعالیت خوبی دارد و آینده ادبیات کودک ونوجوان را روبه رشد می بینم. برخی نویسندگان کودک کنونی مانند مهدی رجبی و نویدسید علی اکبر ما نویسندگان قدیمی را نیز راهنمایی می کنند.

*متاسفانه تیراژ برخی از کتاب ها به شدت افت کرده است. برای جمعیت ۸۰ میلیونی ایران و ۲ هزار کتابخانه که در سطح کشور وجود دارد نباید تیراژ کتاب ها کمتر از ۴ هزار جلد باشد.

*برای ترویج کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعه باید برنامه هایی قوی داشته باشیم تا با برنامه های موبایلی، فضاهای مجازی، تلویزیون و بازی های کامپیوتری که رقبای قوی کتاب و کتابخوانی هستند بتوان مقابله کرد. ما باید کتابخوانی را در خانواده ها ترویج دهیم تا به مرور به مدارس و دانشگاه ها سرایت کند.

* صدا وسیما باید برای کتابخوانی برنامه های بهتری  داشته باشد تا به جای تبلیغات مواد مصرفی قبل از برنامه های پر بیننده فرهنگ کتابخوانی را تبلیغ و ترویج کند. سیستم آموزش و پرورش نیز فرسوده است و باید کتابخوانی و قصه گویی در مدارس تهادینه شود.

* آقای شمس با فروتنی خاصی که داشتند در مورد خروجی کار خود در زمینه نویسندگی به نظرات منتقدان اشاره کرد که با استفاده از افسانه ها، ضرب المثل، بازی با کلمات و… توانسته به گسترش تخیل در کودکان کمک کند و معتقد است ادبیات می تواند در جامعه تغییر ایجاد کند.

*در مورد افت تحصیلی دانش آموزان در دوران پس از ابتدایی گفت: ما در آموزش دوران  ابتدایی از بسیاری از کشورها جلوتر هستیم. علت افت پس از این مرحله به عوامل مختلفی بستگی دارد اما عدم تامین معلمین یکی از این عوامل است که به کاهش انگیزه می انجامد و می تواند به سیستم آموزش و پرورش لطمه بزند.

*وی با اذعان به این که در ادبیات و نویسندگان بزرگسال نسبت به گذشته افت داشته ایم فراهم نبودن بستر اجتماعی را از جمله عوامل موثر دراین افت دانست. هوشنگ گلشیری بسیاری از نویسندگان را پرورش  داد اما مسیری که آنان طی کردند رو به رشد نبود.

* سریال های خارجی که از شبکه های مختلف پخش می شوند نیاز جامعه ما نیست اما به علت کمبود و ضعف هایی که در شبکه های ایران وجود دارد مورد استقبال قرار گرفته است.

*در ادبیات بزرگسال و سینما اختلاف سلیقه بسیار شدید است و دست اندرکاران زیاد همدیگر را قبول ندارند اما در ادبیات کودک و تئاتر اختلاف سلیقه مراتب کمتر است.

* شاید در جهان افرادی مشابه فردوسی و حافظ را بتوان نام برد اما مولوی در جهان تک است.

*علاوه بر نویسندگی در زمینه کتاب کودک و نوجوان در سینما و تئاتر با بزرگانی مانند: پرویز پرستویی کار کرده ام. تجربه عروسک گردانی  نیز دارم.

* فعالیت های ادبی و فرهنگی مانند رودخانه هستند که باید همچنان جاری و ساری باشند.

*آقای شمس در مورد ددیدگاهش راجع به اوز گفت: اوز را مانند یک فیلم تند دیده ام و نتوانستم تعمق کنم اما با همین برحورد محدود به سابقه غنی فرهنگی اوز پی بردم. اوز را شهری خوب دیدم که با بضاعت مردمی ساخته شده اما می تواند خیلی بهتر ازاین نیز باشد. وقتی بانوان در عرض ۱۰ دقیقه بتوانند قصه ای قابل خواندن بنویسند نشان دهنده استعداد و جریان فرهنگی در این شهر است.

*با سفری ۱۲ روزه که به آفریقای جنوبی برای دریافت جایزه ادبی داشتم، تجربه خوبی از اهل سنت و مذهب شافعی درآن جا به دست آوردم و امروز در اوز این خاطرات خوب برایم تجدید شد. ما باید به اشتراکات بچسبیم و تلاش کنیم مذاهب ما را به هم نزدیک کند.