۱۶ آذر را باید با مسئولیت شناسی به یاد داشت

به مناسبت بزرگداشت روز دانشجو در دانشگاه پیام نور اوز، احسان آزرمی دانشجوی عمران این دانشگاه، متن زیر را در این مراسم قرائت کرد که با هم این متن را بازخوانی می کنیم:

ذات انسانی به خودی خود، یک توده حریص و تمامیت خواه است. می خواهد بهترین لحظات را ابدی بسازد، دیده نشدن را برنمی تابد، همان قدر که هدف برایش تعریف شده است، مسیر رسیدن به هدف را نیز زیر نظر می گیرد و بالا، بالا و بالاتر جاودانگی را برای خودش و آثارش می طلبد. در کنار این، هر تشکل انسانی نیز خصوصیتی این چنین را خواسته یا ناخواسته در خود می پذیرد. از دیده شدن، از هدف، از مسیر و جاودانگی. هر اجتماعی روزی یا هفته ای را به خود اختصاص می دهد، اغلب یادگاری از یک اتفاق خوب که بعدها یادآوری شود. جشن می گیرند، لحظاتی را شاد سپری می کنند و می روند.

خنده دار است که همیشه یک استثنا وجود دارد. تشکلی که دیده نمی شود. اعضایش دائمی نیستند، اعضایی که گاهی خود در برابر یکدیگر قرار می گیرند. جمعی که در دل خود هزاران تفکر متفاوت را می پروراند و راه می اندازد، جامعه را بستر تفکر و تحول می سازد و سنگین ترین صفحه های تاریخ را ورق می زند.
تفاوت از همین روز دانشجو شروع می شود. ۱۶ آذر ۱۳۳۲٫ باید مجال دیگری را برای اتفاقاتی که ۱۶ آذر را به راه انداخت یافت، اینجا جایی برای یاد کردن از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ نیست. اما ۱۶ آذر؟ این روز هیچ شباهتی به دیگر یادواره ها ندارد. نه نیکسون معاون اول وقت رییس جمهور آمریکا به خاطر اعتراض دانشجویی از سفر خود پشیمان شد، نه کودتای انگلیسی پس زده شد.

۱۶ آذر روزی بود که ۳ دانشجو در اعتراض به ورود نیکسون به ایران کشته شدند. در پس ۱۶ آذر خاطره خوشی را نمی توان یافت. اما همدلی را چرا. جسارت را، شهامت را و هدف. هدف را می توان یافت. ۱۶ آذر روزی بود که دانشجو، جامعه را در برابر جامعه قرار داد. یک بزنگاه تاریخی، یک چوب بر تن تمامیت خواهی استبداد. در ۱۶ آذر تنها دانشجویان در مقابل حصر تفکر، استقلال و احقاق حق ایستادند .شاید چند سال دیگر هیچ کدام دانشجو نبودند و هیچکدامشان در صف اعتراض ها قرار نمی گرفتند. اما آن حرکت، ذات دانشجویی بود. ذاتی که آینده ای بهتر را نه برای خود، که برای جامعه می طلبید و در این راه از گلوله هیچ هراسی به دل راه نمی داد.
تعریف ما از دانشجو مدت هاست که دچار تحریف شده است. چین با آن جمعیت یک میلیارد و سیصد میلیونی کمتر از ۲۴۸۰ واحد دانشگاهی و ایران ۸۰ میلیونی به تنهایی ۲۶۴۰ واحد دانشگاهی دارد. شاید دلیلش همین باشد. حجم نامتعارفی که حتی دانشجو را هم کم کم زیر سوال برده است و وظایفش در قبال خود و جامعه را در سایه بی لیاقتی ها محو کرده است. دانشجو یک تعریف متفاوت از ذات تشکل انسانی است. فردی که در بهترین حالت ۱۰ سال را در این جمع سپری کند، اما جاودانگی را در همین زمان کم می جوید و اغلب، ا اگر در مسیر درست باشد آن را پیدا می کند. حصر و قفس را به سخره می گیرد، نه تنها اجازه نمی دهد کسی راه را به او تحمیل کند که خودش راه دیگران را می سازد. به جامعه و صاحبانش تلنگر می زند و در کنار آن آینده را می سازد. در کار دانشجو نمی توان ریا یافت چون می داند روزی رخت دانشجویی را کنار می زند و مسیرش را خارج از دانشگاه ادامه می دهد.

دانشجو یک چیز دیگر است. چند نفر از ما نام ۳ نفری که کشته شدند تا همبستگی خود را نشان دهند می دانیم؟ اما ۱۶ آذر را همه می شناسیم و در یک طنز تلخ این روز را جشن می گیریم. ۱۶ آذر را باید با احمد، مهدی و مصطفی به یاد داشت. با این هایی که کشته شدند اما آرمان دانشجویی را فدا نکردند. ۱۶ آذر را باید با مسئولیت شناسی به یاد داشت. با تلاش و دغدغه برای بالا کشیدن جامعه تا جامعه ما را بالا بکشد. ۱۶ آذر را باید با این یاد کرد که برای گرفتن حقی که دادنی نیست باید جنگید. ۱۶ آذر به ما آموخت که در پس صندلی های دانشگاه چه چیزی نهفته است. به ما آموخت که صرفا حضور در دانشگاه از ما دانشجو نمی سازد. ۱۶ آذر را باید به امید دانشجو شدن در میان صندلی های دانشگاه به یاد داشت.