تعارض واقعیت و مصلحت در رسانه های محلی

 ابراهیم احمدی: بیست و دومین نمایشگاه مطبوعات با شعار«شفافیت و صداقت» از ۱۴ آبان ماه در تهران شروع به کار نموده و تا ۲۱ آبان ادامه دارد. نشریه پیام اوز مرحلۀ اول ثبت نام  شرکت در این نمایشگاه را انجام داد اما به دلیل مشکلات  نیروی انسانی و محدودیت های مالی از ثبت نام نهایی و شرکت دراین نمایشگاه بازماند.

رئیس جمهور امروز(۱۵ آبان) از این نمایشگاه بازدید و موضوعاتی مختلفی را بیان کردند. ایشان در بخشی از سخنان خود گفتند: « شما اصحاب رسانه و دنیای فرهنگ و هنر می‌توانید برای جامعه امنیت‌آفرین باشید، اما اگر خود اصحاب رسانه امنیت نداشته باشند و دل‌نگران امنیت خود، راه خود، شغل و قلم خود باشند چگونه می‌توانند امنیت بیافرینند؟

وی خاطرنشان کرد: از قلم شکسته و دهان بسته کاری ساخته است؟ نشکنیم قلم‌ها را به بهانه‌های واهی، نبندیم دهان‌ها را با بهانه‌های غیراساسی، بگذاریم در این جامعه آزادی باشد و بگذاریم آزادی مسئولانه باشد، امنیت امروز برای ما اصل است اما فکر نکنید تنها با تفنگ امنیت ساخته و یا حفظ می‌شود که تفنگ هم به جای خود لازم است. اما قلم چه؟ اما بیان؟ و اما فرهنگ؟»

گرچه همۀ رسالت رسانه، اطلاع رسانی نیست اما بخش عمده ای از وظایف  آن را تشکیل می دهد. رسانه در انتقال اخبار باید اصولی مانند: درستی، جامعیت و روشنی خبر را رعایت کرده و با سرعت ودقت آن را منعکس کند. در تعریف درستی خبر به عنوان یکی از اصول خبر نویسی در کتاب روزنامه نگاری نوین می خوانیم: «خبرنگار باید رویداد را آن طور که اتفاق افتاده است، نه آن طور که مایل است اتفاق افتاده باشد، به اطلاع مخاطبان برساند.»

بسیاری از مخاطبین و شهروندان نیز چه در کامنت هایی که ارسال می کنند و چه در گفت‌وگوهای رودر رو و نظرسنجی که به مناسبت روز خبرنگار( در مرداد ماه سال جاری) انجام شده بود بر ضرورت واقعیت نویسی و شجاعت خبرنگاران تاکید کردند.

در سفر استاندار به اوز و مراسم کلنگ زنی مجتمع تجاری- فرهنگی با مشارکت شهرداری و بخش خصوصی، شرکت کنندگان شاهد بودند که جمعی ادعا داشتند که مالک زمین مذکور بوده و به همین دلیل در زمان انجام کلنگ زنی وقفه به وجود آمد. سایت اوز امروز در راستای رسالت رسانه ای خویش و تاکید بر درستی خبر، پس از ارائه گزارش بازدید استاندار از دانشکده بهداشت و ثبت سخنان شهردار محترم اوز در مورد این پروژه، در بخش کوتاهی ازاین خبرآن چه اتفاق افتاده بود( نه آن چه مایل بود اتفاق بیفتد) را بسیار ملایم این گونه منتشر کرد: «قبل از کلنگ زنی مجتمع جمعی که بخش اعظم آنان  را خانم ها تشکیل می دادند مدعی بودند که این زمین متعلق به خانواده عبدالرحمن کامیاب می باشد و مراسم کلنگ زنی با وقفه روبه رو شد.»

هنوز اما ساعتی از انتشار این خبر بر روی سایت اوز امروز نگذشته بود که واکنش های پنهان و آشکار آغازشد. برخی نارضایتی خود را تلفنی ابراز داشته و برخی نیز با بیان این که انتشار این مسئله به مصلحت نیست واکنش هایی از گلایه تا نارضایتی و تهدید در محافل خصوصی و عمومی(غیر مرتبط) نشان دادند. فارغ ازاین که اتفاقی که در حضور استاندار و هیئت همراه، فرماندار و سایر مسئولین شهرستان و بخش و حاضرین در مراسم افتاده، قابل کتمان نیست و خبرنگارنیز اگر آن چه اتفاق افتاده را منعکس نکند نه تنها در شغل خود قصور کرده بلکه به اعتماد خود نزد دیگران نیز خدشه وارد کرده است.

یک فرد در موقعیت های مختلف، نقش های های متفاوتی دارد. نگارنده به عنوان یک شهروند از این اتفاق ناراحت بودم و حتی در مراسم به معترضین اعلام کردم این پروژه بیش از ۶ ماه است درجریان است، چرا اکنون نسبت به آن معترض هستید؟ اما به عنوان اصحاب رسانه مسئولیت دیگری که انتقال درست اتفاقات و اخبار است، به عهده دارم.

موضوع دیگری نیز که دراین مورد مطرح است، کامنت هایی است که خوانندگان در سایت به اشتراک می گذارند. پایگاه های خبری از جمله اوز امروز تابع قانون مطبوعات بوده و از انتشار مواردی که با قانون مطبوعات و قوانین کشور در تعارض باشد یا مشمول ورود به حریم خصوصی افراد تلقی شود باشد، معذور است، به نحوی که تاکنون موارد متعددی از کامنت ها منتشر نشده که بعضا مورد اعتراض خوانندگان قرار گرفته است. اما برخی واکنش ها نسبت به کامنت های خوانندگان که درشمول موارد فوق نبوده نشان از پایین بودن آستانه تحمل دارد. ممکن است هرفردی به یک موضوع از دید شخصی یا مسئولیت حقوقی خود بنگرد اما  اصحاب رسانه از دید رسالتی که  درعرصه اطلاع رسانی، انعکاس دیدگاه ها و برقراری پل ارتباطی بین مسئولین و شهروندان( در چارچوب قانون) دارند، می نگرند به نحوی که در این راه از انتشار انتقادات نسبت به خود نیز ابایی ندارند.

رسانه های محلی به دلایل مختلف از جمله مشکلات: کمبود نیروی انسانی مجرب و علاقه مند، منابع مالی محدود، شناخته بودن مسئولین آن و مخاطرات ناشی از آن و…آسیب پذیر هستند و می دانند نارضایتی مسئولین این آسیب پذیری را تشدید می کند اما در راستای ایفای رسالت خویش به ویژه اصولی مانند شفافیت  ودرستی و جامعیت خبر،راهی به جز انعکاس واقعیت ها با حفظ حرمت و تکریم انسان ها ندارند و گرنه مجبورهستند حرفه خود را به سطح روابط عمومی ادارات تقلیل دهند.