انجمن دوستداران کودک اوز: در سالهای اخیر، توجه شهرداریهای مختلف کشور به ساخت فضای سبز و مکانهای بازی برای کودکان جلب شده است که در جای خود نقش مهمی در زندگی کودکان ما دارد. اما توجه کنیم که ویژگیهای شهر دوستدار کودک چیزی فراتر از اینهاست.
شکلگیری شهرهای دوستدار کودک زیرساختهایی دارد که میبایست به آنها توجه کرد. صِرف عنوان شهر دوستدار کودک، هیچ فضایی را به خودی خود، دوستدار کودک نمیکند و موضوعی را در حمایت از منافع عالی کودک تغییر نمیدهد. برای دستیابی به عنوان شهر دوستدار کودک، میبایست شاخصهایی را رعایت کرد. امیدواریم استانداریها و شهرداریها در شکل دادن شهرهای دوستدار کودک، به این شاخصها توجه کنند. در غیر این صورت، عنوان دوستدار کودک نامی است که روی تابلوها باقی میماند.
شهر دوستدار کودک شاخصهایی دارد که از توجه به مادران باردار شروع میشود تا به مواردی مانند توجه به کودکان مهاجر، پایان دادن به کار کودکان، پیشگیری از سوءتغذیه، حفاظت از کودکان در برابر حوادث ترافیکی و حتی حذف هر نوع آزار و سوءاستفاده گسترش پیدا میکند. آموزش باکیفیت، مدارس متنوع، توجه به رشد و تکامل همهجانبۀ خردسالان و… بخش دیگری از این شاخصها هستند.
یکی از راههای تضمین سلامت همهجانبۀ کودکان، دورۀ بارداریِ امن برای مادران باردار است. ممکن است به نظر برسد دورۀ بارداری، یک امر فردی برای مادر است، اما در واقع بارداری بهعنوان شکل سادهای از حیات و آفرینش هستی، بخشی از برنامۀ عشق و تعهد در خانواده است که هر لحظۀ آن، برای مادر و جنین میتواند تبدیل به یک فرآیند لذتبخش و بالنده شود.
اگرچه مرگومیر مادران باردار در دنیا کم شده است، اما هنوز درصد قابلتوجهی از مرگومیر زنان به دلیل بارداری است. طبق آمارهای جهانی، روزانه ۸۳۰ مادرِ باردار جان خود را از دست میدهند. این مرگومیر شامل اختلالات در حین دوران بارداری، هنگام زایمان و یا بیماریهای ناشی از زایمان حتی تا ماهها بعد است. بااینحال بسیاری از کشورها موفق شدهاند مرگومیر مادرانِ باردار را به صفر برسانند.
زنان باردار در تمام دوران بارداری نیاز به حمایت مستمر بهداشتی، غذایی، درمانی، عاطفی و اجتماعی دارند. این حمایت چیزی بیشتر از خدماتی است که احتمالاً مراکز بهداشتی و درمانی میدهند. زنان باردار به جریانهایی نیاز دارند که در این مسیر آنان را همهجانبه کمک کنند. شریک زندگی، خانوادههای دو طرف، گروههای حمایتی، همسایهها، دوستان و … بخشی از این حمایت هستند.
این روزها همۀ پژوهشها ثابت کردهاند که توجه به مراقبتهای قبل از بارداری، سلامت همهجانبۀ نوزاد را تضمین میکند.
مادران میبایست قبل از بارداری تحت مراقبت و معاینههای تخصصی قرار بگیرند. بهعنوانمثال، حداقل شش ماه قبل از بارداری حتماً باید زیر نظر مراقبتهای بهداشتی و تغذیهای باشند و نسبت به میزان آهن، ویتامین آ، انواع خانوادۀ ویتامین بی، ویتامین دی ۳، ید، روی و… مطمئن شوند؛ چراکه همۀ این ریزمغذیها در رشد جنین و سلامتی مادر بسیار مهم هستند. رعایت این ریزمغذیها در کنار رعایت میزان مصرف نمک، شکر و چربی موجب سلامت همهجانبۀ نوزاد میشوند.
لازم است از این سو زوجهای جوان را با اصول بهداشت باروری، مراقبتهای اصولی و تغذیۀ صحیح در دوران بارداری آشنا کرد و از سوی دیگر باید برای امکانات و حمایت از مادران باردار در جامعه سرمایهگذاری کرد. در طی دوران بارداری نیز مراقبتهای ویژهای ضرورت پیدا میکند.
گسترش برنامههای بارداری سالم، ضامن داشتن سلامت نوزادان و زنان این سرزمین است. با خلق این مراقبتها کودکان سالم و خوبی را به دنیا هدیه دهیم.
نوع تغذیه، بهداشت و پیشگیری از بیماریها در دوران بارداری نقش مهمی در سلامتی جنین و سپس زایمان مناسب و سلامت نوزاد دارد. برای مادران باردار نیز لازم است به ویتامینها، ریزمغذیها و پروتئینهای موردنیاز آنها توجه کرد.
این روزها بسیاری از مادران باردار مراقبتهای پزشکی خود را در مراکز بهداشتی جدی میگیرند، اما کمتر مادری است که در این دوران به دندانهای خود توجه کند. در دورانی که استخوانبندی جنین در حال تکوین است، کم شدن منابع کلسیم مادر جدی است. پوکی استخوان و خراب شدن دندانها میتواند یکی از عوارض بیتوجهی به کلسیم بدن در دوران بارداری باشد. دندانپزشکان و کارشناسان تغذیه میتوانند کمک خوبی در این مورد باشند.
بارداریِ ایمن مجموعهای از دستورالعملهای جهانی است که باید برای مادران باردار مورد توجه قرار بگیرد.
اگر به هر دلیلی برنامههای تنظیم خانواده کمرنگ شده است، پس طبیعی است که باید برای بارداریهای سالم، امن و بیخطر سرمایهگذاری بیشتری کنیم.
شهری که بتواند همگام با این تجربۀ جهانی، حرکتهای همهجانبۀ حمایتی خود را از مادران باردار در اولویت قرار دهد، میتواند به حفظ عنوان شهر دوستدار کودک برای خود امیدوار باشد.