پیام اوز: روز ۲۴آبانماه هرسال در تقویم ایران بهعنوان «روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار» نامگذاری شده است. علت نامگذاری این روز در تقویم، به خاطر ارزش والای کتابخوانی و رشد فرهنگ کتابخوانی در جامعه است. همچنین۲۴آبان سالروز رحلت علامۀ بزرگِ دهر، آیتاللهالعظمی سید محمدحسین طباطبایی، صاحب تفسیر المیزان است.
در سال ۱۳۷۲ خورشیدی ۲۴ آبان بهعنوان روز کتاب و کتابخوانی تعیین شد. این روز، همچنین یکی از روزهای هفتۀ کتاب است. نخستین هفتۀ کتاب جمهوری اسلامی ایران در روزهای چهارم تا دهم دیماه سال ۱۳۷۲ با پیام رهبر فرزانۀ انقلاب اسلامی برگزار شد.
روز جهانی کتاب یک رویداد سالانه است که در ۲۳آوریل برگزار میشود. این روز توسط یونسکونامگذاری شده است. در سال ۱۹۹۵ یونسکو تصمیم گرفت که روز جهانی کتاب و حق نشر در این روز جشن گرفته شود. این روز همچنین مصادف با سالگرد درگذشت ویلیام شکسپیرو سروانتس است.
کتاب، کتابخوانی و کتابدار با هم ارتباط تنگاتنگی دارند و کتابدار بهعنوان نیروی انسانی نقش مؤثری در امر کتابخوانی دارد. در هفتۀ کتابخوانی معمولاً به نقش و تأثیر کتابداران کمتر پرداخته میشود. در این شمارۀ پیام اوز، در آستانۀ روز کتابخوانی و کتابدار با سه کتابدار شهر اوز که در امر ترویج کتابخوانی نقش مؤثری داشتهاند، به گفتوگو نشستیم. حاصل این گفتوگوها در پی میآید.
* کتابدار کتابخانۀ بانو صفیه خضری خود را چگونه معرفی میکند؟
کتابخانۀ بانو صفیه خضری از سال ۹۱ بهصورت خصوصی شروع به کار کرد. از ابتدای تشکیل این کتابخانه، به عنوان کتابدار در این کتابخانه مشغول به کار شدم. اکنون به عنوان پرسنل قراردادیِ نهاد کتابخانههای عمومی، در این کتابخانه فعالیت میکنم.
* چه توضیحاتی در مورد کتابخانه دارید؟
کتابخانۀ بانو صفیه خضری چهار سال اول بهصورت خصوصی اداره میشد و بعد به نهاد کتابخانههای عمومی واگذار گردید. این کتابخانه بهطور عادی صبحها فعال است اما اگر برنامۀ خاصی باشد عصرها نیز باز میشود. در این کتابخانه حدود ۵ هزار جلد کتاب در عناوین مختلف و برای کودکان و نوجوانان وجود دارد. حلقۀ مطالعاتی بانوان روزهای دوشنبه با برنامههای متنوع برگزار میشود.
در ضمن، کتابخانه در جوار دبستان پسرانۀ خضری قرار دارد و دروازهای به نام دروازۀ دانایی بین کتابخانه و مدرسه وجود دارد و دانشآموزان در زنگهای تفریح و زنگهای املا و انشا از این کتابخانه استفاده میکنند.
* در مورد وظایف کتابدار مختصراً توضیح بدهید.
وظایف کتابدار در حال حاضر متنوعتر شده و مانند گذشته فقط به ثبت و تحویل و دریافت کتاب اکتفا نباید کرد. کتابدار باید بتواند در برنامههایی مانند معرفی کتاب برای شهروندان، شرکت در دورههای آموزشی قصهگویی، داستاننویسی و برنامههای ترویج کتابخوانی شرکت و آنها را در عمل اجرا کند. یکی از وظایف زمانبر کتابدار آمادهسازی و ثبت کتابها در سامانه است.
علاوه بر موارد بالا ما تلاش میکنیم با حضور در مدارس، مساجد و مکتبخانهها نسبت به معرفی کتاب و کتابخانهها بپردازیم.
* نقش نیروهای بومی را درکتابخانهها چگونه ارزیابی میکنید؟
نیروهای بومی به دلیل شناخت کافی از مردم، شرایط و آداب و رسوم و فرهنگ از یکسو و شناخت نیازها و احساس مسئولیت، در کتابخانهها میتوانند نقش مؤثرتری ایفا کنند. کتابخانههای اوز و برنامههایی که اجرا میکنند در استان مطرح هستند و یکی از علل این موفقیت کتابداران بومی بودهاند.
* سرانۀ مطالعه در اوز را چگونه ارزیابی میکنید؟
سرانۀ مطالعه در بزرگسالان قابل دفاع نیست اما در کودکان و نوجوانان بهمراتب بهتر است. تعداد کتابهایی که بزرگسالان از کتابخانه به امانت میبرند زیاد نیست ولی در کودکان به ۳۰۰ کتاب هم میرسد.
* چه پیشنهادی برای افزایش سرانۀ مطالعه دارید؟
به نظرم باید از پایه شروع کرد. خوشبختانه در اوز برنامههایی برای کودکان و نوجوانان بهخوبی اجرا میشود اما نباید آنها را رها کنیم و برای سنین بعدی نیز برنامه داشته باشیم. تعدادی از کتابهایی که خریداری و در این کتابخانه ثبت شده، هنوز در سایر کتابخانهها ثبت نگردیده است. به طور کلی کتابهای خوبی در کتابخانه وجود دارد و بهانۀ عدم وجود کتاب گرفته شده است. در سه کتابخانۀ شهر اوز در سال جاری حدود ۱۵ میلیون تومان کتاب خریداری و ثبت شده است که باید از آن استفادۀ بهتری شود.
* برنامۀ خرید کتاب برای کتابخانه چگونه است؟
بعضی کتاب ها از طرف نهاد داده میشود اما در سال جاری بیش از ۵ میلیون تومان کتاب به همت بانیان کتابخانه (برادران خضری) خریداری شده است. ما فهرستها را ارسال میکنیم و پس از تأیید نهاد، ثبت میکنیم.
* چه انتظاری از مردم و مسئولین دارید؟
از مسئولین انتظار دارم با عضویت در کتابخانه، ضمن بهره بردن از کتابها، مردم را نیز به کتابخوانی تشویق کنند. به خانوادهها هم پیشنهاد میکنم بهصورت خانوادگی به عضویت کتابخانه درآیند تا علاوه بر تسهیل در رفتوآمد به کتابخانه، اعضای خانواده دستهجمعی از مزایای کتابخانه و کتابها بهرهمند شوند.
در سوال نیرو های بومی نظر کوچکی داشتم
بله خانم تورانی درست میفرمایند نیرو های بومی نه تنها نیاز های مردم را میفهمند بلکه دلسوز تر از نیرو های غیر بومی میباشند
علاوه بر اون تاکیدی دارم روی نیرو های بومی برای مردمان اوز … بهتره که از نیرو های بومی استفاده کنید چون ادم های با استعدادی در اوز وجود دارن که کار گیرشون نمیاد و به جای اونها نیرو های غیر بومی در شهر ما مشغول کار هستند… لطفا رسیدگی بزرگی به این مسئله بندازید با تشکر از همکاران…کارتون حرف نداره
از اين خانم يا آقاي خواننده محترم تشكر ميكنم كه درد مشترك مردم اوز كه همانا نياز براي بكار گرفتن نيروهاي بومي اهل اوز را با گوشت و پوست لمس كرده است و اين خواست همه مردم اوز ميباشد . بايد از نيروهاي بومي در كليه ادارات و موسسات استفاده شوند اين درخواست بايد به خواست همكاني مردم تبديل شود و همه مردم در هر مراسمي و نماز جمعه و اجتماعات و بازديدها بعنوان خواسته اصلي مردم در كنار درخواست ارتقاي اوز با مسولين منطقه و استان مطرح نمايند. به قولي تا بچه گريه نكند مادر بهش شير نميده
به دودليل زير استخدام جوانان بومي اهل اوز ميتواند بسيار موثر و مفيد باشند
۱- دلسوز مردم هستند و نياز و زبان مردم را ميفهمند
۲- با استخدام نيروهاي بومي بيكار در ادارات و موسسات دولتي علاوه بر اشتغال نيروهاي بومي از انحرافات آنان جلوگيري نموده و اميد به ماندن در اوز و تشكيل زندگي آنان بيشتر ميشود
خانم تورانی عزیز خدا قوت من دو تابستون دارم از کتابخونه و کارهای ارزشمندشون بهره میبرم هم خودم هم بچه هام واقعا کتابخانه خیلی خوب و با پرسنل عالی هستش
با تناسب تعداد جمعیت شهذی وتعداد کتابهای موجود در کتابخانه های اوز در حد متعارف بوده اما از انجایی که بزرگسالان کمتر به مطالعه رو می امرند مهمترین دلیل آن عدم زمان کافی جهت مطالعه کنند گان می باشد از انجایی که زمان محدود است نیاز است اتلاف زمانهای بی حوده زندگی توسط دولت کاسته شود