اوز از دیروز تا امروز

دکتر ناصر یادگارفرد: زمانی که نوجوان بودم و در اوز درس می خواندم به یاد دارم که با امکانات آن زمان، مدرسۀ ما(مدرسه بهروزیان) چه پر رونق بود و شور و نشاطی داشت، البته من هنوز در متوسطه اول یا همان راهنمایی آن دوره بودم ولی می دیدم که برای متوسطه دوم یا دبیرستان از تمام روستاها به اوز می آمدند و کلاس ها در رشته های مختلف دارای چند شعبه بود مثلا رشته ریاضی-فیزیک سه شعبه داشت و همین‌طور تجربی و انسانی و …

اما امروز اوز با دارا بودن مدارس بیشتر،به‌جای پیشرفت کمی و کیفی در آموزش ،آن‌گونه که گزارش ها حکایت می کرد در سالهای قبل به‌دلیل استقبال پایین از رشته ریاضی و به حد نصاب نرسیدن آن، اوز دارای رشته ریاضی نبود و تعداد کمی از دانش آموزان که باقی می ماندند از اوز به کهنه یا لار می رفتند و در آنجا درس می خواندند. 

 *زمانی با شرایط و امکانات آن زمان، مسئولین محلی منضبط ، کوشا و الگویی برای مدیریت سایر مسئولین بودند به‌طوریکه از مدارس، بوی کیفیت و مدیریت بلند بود اما امروز گزارش ها حاکی از آن است که دانش آموزان خسته و رنجور و خانواده های ساکن اوز از ترس افت تحصیل فرزندان خود به شهرهای دیگر و نیز به مراکز آموزشی کمک درسی روی می آورند که آن‌هم تا کنون کسی  مفید و موثر بودن آنها را مورد ارزیابی قرار نداده است.

 *زمانی بازار اوز با امکانات آن زمان پر از رونق بود و فروشنده ها  از لار و شیراز کالا خریداری می کردند و در اوز می فروختند به‌طوری که نیازهای  تمام روستاهای حواشی خود را تامین می نمود و همه برای خرید به اوز می آمدند و بازار اوز چنان رونقی داشت که حتی برخی فروشنده ها از گراش برای کسب و کار به اوز می آمدند .اما آن‌چه امروز شاهد آن هستیم  حاکی از آن است که فروشنده ها به دلیل رکود باید اجناسشان را از مغازه بردارند و با خود به این روستا و آن روستا ببرند تا به فروش رود.

 *زمانی محصولات کشاورزی اوز به گراش و لار صادر می شد و در آن‌جا به‌فروش می رفت ولی امروز نه تنها صادر نمی شود که حجم محصولات کشاورزی که از شهرهای همجوار وارد شهر می شود به‌مراتب بیشتر و با کیفیت تر از محصولات اوز است.

 *زمانی بود که مردم اوز همه از شهرخودشان خرید می کردند اما امروز گزارش ها بیانگر این نکته است که مردم به دلیل گرانتر بودن و یا کیفیت پایین تر کالاها در اوز، برای خرید به گراش و لار می روند.

 *زمانی برکه ها، مدارس ، مساجد و … همه برای رفع نیازهای مردم ساخته می شد و کسی نمی دانست چه کسی آن را ساخته است، و اصولا انجام کار خیر نیاز به تبلیغ نداشت و خیران برای افتخار کردن به آن ها کاری انجام نمی دادند اما امروز ما در ضعف مشارکت های اقتصادی برای رفع نیازهای امروز کار خاصی انجام نمی دهیم و به‌جز تعداد معدودی خیر، برخی نیز جنبه تظاهرداشته و برای افتخار کردن به آن است.

 *زمانی در اوز بیمارستان و هلال احمر بود که در گراش و خنج و چند شهر مجاور دیگر نامی از بیمارستان نبود و همه برای درمان به اوز مراجعه می نمودند و اما امروز ، شهرهای مجاور مجهز به بهترین و بالاترین تجهیزات پزشکی و کادر قوی پزشکی هستند و برای ساده ترین موارد پزشکی بیماران اوز را به گراش و لار و … ارجاع می نمایند.

 *زمانی با آن امکانات محدود وقتی جلساتی تشکیل می گردید حرف ها یک‌جا جمع می شد و همگرایی صورت می گرفت و برای انجام یک کار که برای منفعت عموم مردم بود حرف ها تبدیل به عمل می شد اما امروز در شرایط رشد فرهنگ دیجیتالی به‌جای استفاده کارا و مفید از آن‌ها، هزاران گروه مجازی تشکیل ولی هیچ حرف و سخنی در عمل به هم نزدیک و تبدیل به عمل نمی شود.

 *زمانی آرزوها بزرگ بود و بزرگان اوز دست به دست هم می دادند تا آرزوهای بزرگ شهر را محقق سازند اما امروز آرزوها بسیار کوچک و در حد رنگ کردن یک اتاق تنزل یافته است.

 انگارشبیه باغچۀ کوچکی هستیم که درختان به خاطر فضای کم از کنار هم بودن لذت نمی برند، ما نیز از کنارهم بودن لذت نمی بریم و دوست داریم برخی ها هرس شوند تا جا برایمان بازتر شود.به این نکته توجه نداریم که اگر چهل سال پیش باغچه بودیم اکنون باید باغ باشیم نه یک باغ هزاران باغ دیگر با درختان بیشتر و تنوع بیشتر، و نباید به فکر حذف همدیگر باشیم، بلکه با این پتانسیلی که اوز دارد تاکنون باید مناطق مختلف اوز به زیباترین شهرکها و باغات و پارک ها تبدیل شده بود.بااین حذف ها نه تنها هیچکدام رشد نکرده ایم بلکه کوچک و کوچکتر هم شده ایم.

 تنها کاری که کردیم این بود که به نظاره نشستیم تا عده ای جولان بدهند، زمین ها را متر کنند و هر روز به این و آن بفروشند و مال و منالی برای خود مهیا نمایند و درآخر سهم شهر از این منافع بزرگ زمین خواری و زمین فروشی که جز تورم، ارزش افزوده ای در بر نداشت. این شد که تنها در چهار مکان چهار ساختمان برای دانشگاه درست شود اما مانند لار و گراش و دیگر شهرهای همجوار که از زمین های موجود درجهت کمک به خانه سازی برای شهروندان و ادارات و ساخت مجتمع های تفریحی، پارکها، باغ ها و …استفاده شد،  بر روی این همه زمین نه باغی، نه ساختمان و مجتمع های زیبا، نه شهرک های استاندارد ، نه فضای سبز و … نساختیم که امروز با ورود هر مسافر به شهر از جلوه و نمای شهر انگشت به دهان بماند. 

 نه خورشید بودیم که بتابیم و روشنگر راه فردا باشیم، نه بارانی شدیم که صدای نغمه هایمان دلهایی را آرام نماید. نه بر خاک روان شدیم که زمین را تن پوشی سبز بپوشانیم و نه هوایی بودیم که به نفس ها امید زنده ماندن بدهیم. نه ستاره بودیم برای شب های تاریک و ناامید فرداها و نه ماه که خودنمایی کنیم برای زمین.

 لار و گراش و خنج و … مثل پیچک هایی از دیوار پله های پیشرفت بالا رفتند و چهره خود را زیبا و زیباتر نمودند و اوز هنوز در بافت های قدیمی خود مانده و چهره پیر و خسته ی خود را حفظ نموده است.

نگاهی به جمعیت گذشتۀ ساکن اوز و مقایسه آن با جمعیت امروز (به‌جز جمعیت شناور)، رشد پایینی از جمعیت ساکن در اوز را طی سال‌های گذشته تا به امروز به ما نشان می دهد که این حکایت از  رشد پایین و کاهش رونق در همه بخش های اقتصادی و اجتماعی اوز را دارد. در چنین شرایطی از اوز تنها یک جاذبیت برای جمعیت شناورو خارج از اوز نشین دارد و آن‌هم نوستالژی بودن آن است  که با حفظ  بافت قدیمی آن و گاهی  هم کشیدن دست های نوازش و ظریف خیران محترم نقش و رنگ زیباتری بخود می گیرند.

 به‌راستی چه شده و چرا وضعیت شهروندان اوز از هر جنبه جهت معکوس به‌خود گرفته است و هر کس برای خودش کار می کند نه برای شهر؟